ODPORNOŚĆ PSYCHICZNA

Co czyni nas silnymi? Co ułatwia pokonywanie kryzysów, niepowodzeń, trudnych sytuacji? Co powoduje, ze szybciej podnosimy się po porażce?

W odpowiedzi na pytania pomoże zrozumienie naszej odporności psychicznej.

Czym jest Odporność Psychiczna?

„To zdolność człowieka do efektywnego radzenia sobie z czynnikami stresu, presją i wyzwaniami, oraz osiąganie wydajności odpowiadającej własnym możliwościom niezależnie od okoliczności”.  Clough & Earle 2002

„Odporność psychiczna jest podatną na kształtowanie cechą osobowości, która w dużym stopniu tłumaczy odmienne reakcje ludzi na te same lub podobne stresory, naciski i wyzwania bez względu na aktualne okoliczności. Cecha ta dotyczy skutecznego działania w warunkach presji, a nie jedynie tego, jak przetrwać.
Jest cechą uniwersalna i każdy ma do niej dostęp. To ona decyduje o tym, jak reagujemy, bez względu na okoliczności: czy to w pracy, czy w domu, podczas odpoczynku, zabawy, czy też w innym kontekście.”
„Odporność psychiczna” Dough Strycharczyk, Peter Clough

Odporność Psychiczna – model 4C

W modelu 4C ogólna odporność psychiczna opiera się na czterech filarach, które są rozbudowane o dodatkowe komponenty.

• Kontrola/poczucie wpływu (control)
  W teorii kontrola to, stopień w jakim ludzie sterują swoim życiem.
  W praktyce oznacza, iż osoby z jednego krańca skali czują, że ich wkład naprawdę się liczy i są zmotywowane do dawania z siebie jak najwięcej; te z drugiego krańca zaś uważają, że ich wkład jest mało ważny, dlatego nie angażują się tak bardzo, jak mogłyby.
  W konsekwencji te pierwsze będą radziły sobie z wieloma rzeczami naraz, a te drugie – nie.
  Komponenty kontroli:
  – umiejętność zarządzania emocjami,
  – poczucie wpływu na własne życie.
• Zaangażowanie (commitment)
  Wskazuje, w jaki sposób postrzegamy nasze cele i zadania, ile jesteśmy w stanie obiecać, zwłaszcza rzeczy konkretnych i mierzalnych, oraz do jakiego stopnia angażujemy się w spełnianie naszych obietnic.
  W teorii skala ta pokazuje, na ile dana osoba jest w stanie wytrwać w dążeniu do celu lub realizacji zadania.
  W praktyce pokazuje, że jeśli zadanie jest trudne a terminy są napięte, to osoby uzyskujące wysokie wyniki na skali zaangażowania są w stanie sobie z tym poradzić i osiągnąć cel. Natomiast osoby, które na skali zaangażowania osiągają niskie wyniki, nie potrafią w takich warunkach poradzić sobie z zadaniem.
  Komponenty zaangażowania:
  – zorientowanie na ukończenie zadania,
  – zorientowanie na osiąganie celów.
• Wyzwanie (challenge)
  Mówi o tym, w jaki sposób my jako jednostki reagujemy na wyzwania rozumiane jako działanie lub wydarzenie, które postrzegamy jako odstępstwo od normy i które wymaga od nas elastyczności.
  W teorii skala mierzy, na ile ktoś jest w stanie dostrzec w wyzwaniu szansę.
  W praktyce na jednym krańcu skali znajdują się np. osoby, które doskonale funkcjonują w warunkach ciągłych zmian, a na przeciwnym – takie, które wolą minimalizować ekspozycję na zmiany i problemy z nimi związane, które preferują pracę w stabilnym środowisku.
  Komponenty wyzwania:
  – wyjście poza własne możliwości,
  – ciągła nauka, doskonalenie.
• Pewność siebie (confidence)
  Skala pewności siebie mierzy, ile mamy w sobie wiary w to, że jesteśmy w stanie ukończyć trudne zadanie obarczone ryzykiem niepowodzenia, oraz wewnętrznej siły, aby w razie potrzeby ronić swoich racji. Ogólnie skala pewności siebie wskazuje, jak radzimy sobie z niepowodzeniami lub wyzwaniami.
  W teorii osoby pewne siebie wierzą, że są w stanie ukończyć zadania, które innym ludziom – o podobnych zdolnościach, lecz mniejszej pewności siebie – mogą wydawać się trudne.
  W praktyce osoby z jednego krańca skali potrafią przyjmować niepowodzenia jako coś naturalnego. Na drugim krańcu skali znajdują się osoby, które niepowodzenia wytrącają z równowagi, osłabiając ich wiarę w siebie.
  Komponenty pewności siebie:
  – wiara we własne umiejętności,
  – pewność siebie w relacjach interpersonalnych.

Co nam daje wiedza o odporności psychicznej i co zrobić aby dowiedzieć się jaki mamy jej poziom?

Odporność psychiczna nie jest cecha jednolitą – składają się na nią zachowania, myśli i emocje, którym zawsze można się przyjrzeć i przynajmniej próbować modyfikować.

Prowadzone badania na przestrzeni lat w różnych środowiskach (biznesowych, sportowych, edukacyjnych) wskazują, że Odporność Psychiczna  jest bezpośrednio związana z:

• wydajnością,
• pozytywnym zachowaniem,
• dobrostanem,
• aspiracjami,
• atrakcyjnością na rynku pracy.

Wszystkie wskazane obszary powiązane ze sobą mają kluczowe znaczenie dla sukcesu osób i organizacji.

Kwestionariusz MTQ48 miarą odporności psychicznej.
Kwestionariusz powstał z myślą o bardzo konkretnej potrzebie świata biznesu. Początkowo był stosowany do sprawdzania skuteczności działania rozwijających się pracowników i menadżerów, zwłaszcza w środowiskach, w których trzeba sprostać dużym wyzwaniom lub działać w niesprzyjających okolicznościach.
Obecnie kwestionariusz MTQ48 badający odporność psychiczną znajduje szerokie zastosowanie przede wszystkim w takich obszarach, jak:

• edukacja
• biznes, zatrudnienie
• sport
• rozwój osobisty

MTQ48 zawiera 48 pytań, jest przyjazny dla użytkownika, dostępny on-line, rzetelny, trafny i normatywny.

Co dalej? Co możemy zrobić kiedy już to wiemy? Czy odporność psychiczną można rozwijać?

Dobra wiadomość jest taka, że odporność psychiczną można rozwijać. 
Za nim rozpoczniemy zmiany w pierwszej kolejności trzeba jednak zrozumieć, dlaczego coś stwarza nam problem i dlaczego chcemy być bardziej odporni psychicznie.

Badanie odporności psychicznej MTQ48 jest wstępem do wypracowania indywidualnego i zespołowego planu rozwoju.

Praca nad odpornością psychiczną wpływa na: 

• zwiększenie efektywności pracy
• podwyższenie jakości wykonywanej pracy
• zwiększenie zaangażowania do działania
• lepsze radzenie sobie z trudnymi dniami i przeciwnościami
• umiejętność postrzegania niepowodzeń w odpowiednich proporcjach
• szybszy powrót do równowagi
• podwyższenie aspiracji zawodowych
• podwyższenie atrakcyjności na rynku pracy
• lepszą jakość snu

Wiesz na jakim poziomie jest Twoja odporność psychiczna? Chcesz lepiej radzić sobie ze stresem, presją czy wyzwaniami?
Jeśli jeszcze tego nie wiesz napisz do mnie lub zadzwoń i zamów badanie.

Zapraszam Cię.

Magdalena

Wpis z grudnia 2019 r